نوزما قاتل خاموش زنبور عسل

علایم بیماری
عفونت زنبورهای بالغ در سنین پایین می تواند باعث شود که زنبور عسل در هضم غذا تا آخر عمر مشکل داشته باشد. این زنبورها معمولاً از غدد هیپوفارنژیال خود نمیتوانند ژل رویال تولید کنند و اغلب از این مرحله در زندگی خود عبور میکنند و در سنین جوانی به زنبورهای چراگر تبدیل می شوند.

زنبور عفونی اغلب عمر بزرگسالی کوتاه‌تری دارد. هنگامی که ملکه زنبور عسل آلوده می شود، طول عمر آنها نیز کاهش می یابد و تخم گذاری متوقف می شود. این اثرات باعث کاهش سلامت، جمعیت و عملکرد کلنی می شود که در نهایت می تواند منجر به مرگ کلنی شود

هر دو گونه نوزما زنبورهای کارگر، ملکه و نرها را آلوده می کنند. قارچ ها ، هاگ هایی تولید می کنند که توسط زنبورهای عسل بالغ در هنگام تغذیه از غذا و آب آلوده به هاگ ها خورده می شوند و یا در حین تمیز کردن شان های آلوده یا غارت کندوها توسط زنبورهای آلوده به کندوهای جدید می روند. یک هاگ منفرد می تواند باعث عفونت شود و تا زمانی که عفونت به طور کامل در یک زنبور بالغ ایجاد شود، ممکن است بین 30 تا 50 میلیون هاگ در روده زنبور عسل وجود داشته باشد.

چرخه زندگی هر دو گونه نوزما مشابه است و شامل موارد زیر است:

• وقتی زنبور عسل اسپورهای نوزما را بخورد ، این اسپورها در داخل روده زنبور عسل تچمع کرده و عفونت شروع می شود.
• قارچ وارد سلول های روده میانی شده و شروع به جذب مواد مغذی می کند. این باعث می شود که سلول آسیب ببیند و زنبور عسل بیشتر مستعد عفونت های ثانویه شود.
• قارچ رشد کرده و تکثیر می‌شود و سلول‌های میانی روده را آلوده می‌کند و هاگ تولید می‌کند.
• چند میلیون هاگ می تواند در داخل بدن یک زنبور کارگر تولید شود. هاگ ها یا در داخل روده زنبور عسل جوانه می زنند و سلول های جدید را آلوده می کنند یا از سیستم گوارش زنبور عبور می کنند.
• مواد مدفوع حاوی هاگ های نوزما می تواند منابع غذایی و آب را آلوده کند و سپس توسط زنبورهای دیگر بلعیده شود.
• هاگ ها همچنین می توانند به زنبورهای غیر آلوده منتقل شوند که آنها شانه های آلوده را تمیز کنند یا کندوهای آلوده را غارت کنند و هاگ ها را در این فرآیند بخورند

تشخیص بیماری
متأسفانه، هیچ علامت تشخیصی قابل اعتماد یا صحرایی مرتبط با نوسموزیس وجود ندارد و حتی برخی از علائم عمومی را می توان به راحتی با سایر عوامل مؤثر بر کلنی های زنبور عسل، مانند کمبود گرده یا شهد، استفاده نامناسب از آفت کش ها یا آفات یا بیماری های مختلف دیگر اشتباه گرفت.

با وجود این زنبورداران باید با برخی از علائم عمومی ذکر شده در زیر آشنا شوند و همیشه توجه داشته باشند حتی اگر کلنی های شما به طور کلی از سلامت خوبی برخوردار هستند، ممکن است شاهد برخی از این علائم عمومی شده و کلنی های شما تحت تاثیر بیماری نوزما قرار گیرند.

زنبورداران باید به دنبال علائم کلونی مانند:

• کاهش جمعیت
• تولید ضعیف عسل
• کاهش تولید نسل
• تحمل ضعیف در زمستان
• اسهال خونی در داخل و اطراف ورودی کندو فقط با N.apis ) )
• زنبورهای کارگر در حال خزیدن در اطراف کندو با شکم متورم یا چرب فقط با N.apis ) )

در صورت مشاهده این علائم، علت آن می تواند نوزما باشد. معاینه میکروسکوپی تنها راه دقیق برای تشخیص بیماری است. اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در مورد نحوه نمونه برداری از زنبورها برای آزمایش بیماری نوزما کسب کنید، با اداره دامپزشکی محلی خود تماس بگیرید.

از آنجا که نوزما با چشم غیرمسلح پیدا نیست و علائم بسیار عمومی ایجاد می کند، معمولاً به عنوان "قاتل خاموش" زنبورها شناخته می شود. به همین دلیل و به عنوان یک اقدام احتیاطی ایمنی زیستی، زنبورداران تشویق می شوند هر بهار نمونه هایی از زنبورها را برای نظارت بر سطح Nosema به ازمایشگاه بفرستند. این اقدام اطمینان حاصل می کند که در مبارزه با این بیماری پیش قدم هستید و از مشکلاتی که ممکن است در آینده با این بیماری با آن مواجه شوید آگاه باشید

علایم مشابه
علائم عمومی مرتبط با بیماری نوزما مانند اسهال خونی، کاهش تولید نوزادان، کاهش تولید عسل یا کاهش جمعیت را می توان با سایر عوامل موثر بر کلنی های زنبور عسل، مانند کمبود گرده یا شهد، استفاده نامناسب از آفت کش ها یا آفات یا بیماری های مختلف دیگر اشتباه گرفت.به همین دلیل، هیچ علامت تشخیصی صحرایی قابل اعتماد و خاصی در ارتباط با نوسموزیس وجود ندارد و معاینه آزمایشگاهی زنبورهای بالغ تنها راه دقیق برای تشخیص نوزما است.
 

همچنین تمایز بین دو گونه Nosema دشوار است ، وجود اسهال خونی و زنبورهای خزنده بیشتر در عفونت  Nosema apisبه جای Nosema ceranae موجود است و همچنین در استرالیا مشاهده شده است که سطح N. ceranae به طور کلی در آب و هوای گرمتر بالاتر است.

گسترش
نوزما در داخل روده زنبورهای آلوده اسپور تولید می کند که به قارچ اجازه انتشار می دهد. هاگ ها می توانند به طور طبیعی یا با کمک انسان وارد کندو شوند.

گسترش طبیعی
هاگ ها به طور طبیعی می توانند وارد کلنی شوند. کلنی هایی که به شدت آلوده شده اند ضعیف می شوند یا در موارد شدید می توانند به طور کامل از بین بروند. این باعث می شود آنها به هدف سرقت زنبورها تبدیل شوند. زنبورهای غارتگر اسپورها را می بلعند و سپس عفونت را به کلونی خود می برند.

رفتار طبیعی چرخش زنبورها در دیگر کلنی ها نیز می تواند بیماری را بین کلنی ها گسترش دهد. اگر آب و منابع غذایی با مدفوع حاوی هاگ نوزما آلوده شوند، هر زنبوری که از آن غذا یا منبع آب استفاده می کند نیز می تواند آلوده شود و بیماری را به کلونی خود بازگرداند.

گسترش به کمک انسان
زنبورداران می توانند به طور تصادفی هاگ نوزما را با انتقال شان ها از کلنی آلوده به کلنی غیر آلوده پخش کنند. هاگ ها همچنین می توانند روی ابزار بین کندو و زنبورستان پخش شوند. رعایت اقدامات بهداشتی خوب و بررسی منظم سلامت کلنی ها می تواند خطر گسترش تصادفی بیماری را در بین انها کاهش دهد.

گسترش در داخل کلنی
هنگامی که در یک کلنی قرار می گیرد، بیماری می تواند به سرعت بین زنبورها گسترش یابد، به خصوص در شرایط خنک تر که زنبورها نمی توانند پروازهای پاکسازی انجام دهند و مجبور می شوند در داخل کندو مدفوع خود را رها کنند و این موضوع باعث ایجاد بیماری در کندو می شود.

Nosema apis  زمانی پخش می شود که هاگ هایی که از سیستم گوارش زنبور عسل عبور کرده اند توسط یک زنبور بالغ سالم بلعیده شوند. هاگ ها می توانند منابع آب، منابع غذایی را آلوده کنند یا توسط زنبورها که مواد زائد را تمیز می کنند، به ویژه مدفوع، از داخل و اطراف ورودی کندو جمع آوری کنند.

Nosema ceran به همان روش N. apis پخش می شود . همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد N. ceranae نیز می تواند از طریق انتقال غذا بین زنبورها پخش شود، اما این هنوز به طور قطعی ثابت نشده است.

توزیع
هر دو گونه نوزما در تمام قاره‌های تولیدکننده زنبور عسل یافت می‌شوند. N. apis  در تمام ایالت ها و مناطق استرالیا گزارش شده است. N. ceranae  نیز از تمام ایالت ها و قلمروهای استرالیا به جز WA گزارش شده است.

مدیریت
موثرترین کنترل بیماری به حفظ کلنی های قوی و انجام اقدامات احتیاطی برای کاهش تجمع بیماری متکی است.بهترین راه برای مدیریت نوزما حفظ کندوی قوی و سالم است. اقدامات مدیریتی خوب مانند اطمینان از در دسترس بودن تغذیه مناسب برای زنبورها، استفاده از زنبورهای ملکه جوان و چرخش قاب ها هر 3 الی 4 سال ، کلنی ها را قوی نگه می دارد و علل احتمالی استرسی که می تواند کلنی را مستعد ابتلا به بیماری کند را از بین می برد.

همچنین تمرین خوبی است که سعی کنید از جابجایی کندوها یا بازرسی کندوها در زمستان اجتناب کنید، زیرا بازرسی ها و حرکات در این زمان می تواند سطح استرس را در کلنی افزایش دهد. زمانی که کندوها را برای زمستان آماده می کنید، همیشه مطمئن شوید که طبق های اضافی روی کندو وجود نداشته باشد و همچنین اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی عسل و گرده با کیفیت خوب برای کلنی وجود دارد. اگر کمبودی در خصوص ذخیره کلنی وجود ندارد، تغذیه مکمل گرده غنی از پروتئین و تغذیه با شکر را در نظر بگیرید.

مجددا تاکید میگردد ،گر چه هیچ علائم تشخیصی قابل اعتماد یا خاصی در ارتباط با نوسموزیس وجود ندارد، زنبورداران باید با برخی از علائم عمومی که ممکن است در اثر عفونت نوزموز ایجاد می شوند ، آشنا شوند.

اگر علائمی مانند اسهال خونی، کاهش تولید مولدین ، کاهش تولید عسل یا کاهش جمعیت را مشاهده کردید و هیچ دلیل واضحی برای این امر وجود ندارد، باید نمونه ای از زنبورها را برای آزمایش به بخش کشاورزی محلی خود بفرستید.

به عنوان یک اقدام احتیاطی، ممکن است ارزش آن را داشته باشد که هر بهار چند نمونه از زنبورها را برای نظارت بر سطح نوزما در کلنی های خود بفرستید تا مطمئن شوید که در مبارزه با این بیماری در جای جلوتر هستید.

نوزما در زمان‌های خنک‌تر سال که زنبورها مجبور به اجابت مزاج در کندو به جای پروازهای پاکسازی می‌شوند، آشکارتر می‌شود. زنبورداران باید کندوهای خود را در فصل های پاییز، زمستان و بهار در یک مکان گرم و آفتابی قرار دهند. این به کلنی اجازه می دهد تا به طور منظم در خارج از کندو مدفوع کند. این امر از تجمع هاگ های نوزما در مدفوع ته نشین شده در کندو جلوگیری می کند.

زنبورداران همچنین باید اقدامات احتیاطی را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که هرگونه تجهیزات کندو که احتمالاً با هاگ های نوزما آلوده شده است، قبل از استفاده ضد عفونی شود، زیرا این امر باعث کاهش انتشار پاتوژن بین کلنی ها می شود. به همین دلیل، به ایجاد یک سیستم مدیریت مانع برای زنبورستان خود نگاه کنید تا از شیوع احتمالی این بیماری در سایر زنبورستان ها جلوگیری کنید